Σε μια εποχή, που ο γιατρός της Αθήνας είναι οικονομικά, φορολογικά και εργασιακά εξαθλιωμένος σε όλα τα επίπεδα και σκέφτεται την επιβίωση του σε βιοποριστικό επίπεδο, όταν άλλοι εργαζόμενοι άλλων κλάδων πληρώνονται, στέλνουμε ένα ισχυρό μήνυμα κοινωνικής αλληλεγγύης και ανθρωπιάς προς κάθε γιατρό μας και κάθε ασθενή μας: το έργο που επιτελεί ο Λειτουργός της Υγείας, οφείλει να συνεχίσει να το επιτελεί, είτε πληρωθεί είτε απεργεί, είτε διαμαρτύρεται, είτε διεκδικεί τα αυταπόδεικτα δικαιώματά του. Γιατί είναι έργο Ζωής –είναι έργο πανανθρώπινο.
Σε περιόδους ταχείας οικονομικής αλλαγής όπως αυτή που διάγουμε στην Ελλάδα, η δημόσια υγεία τίθεται σε κίνδυνο, καθώς η ανεργία και η φτώχεια αυξάνουν τις ανισότητες στο πλαίσιο παροχών υγείας και κοινωνικής προστασίας.
Ο προσδιορισμός της θέσης του ασθενή σε περιβάλλον οικονομικής κρίσης μπορεί είναι υψίστης σημασίας, όχι μόνο για την υγεία, αλλά ακόμη και την ίδια τη ζωή του. Κι αυτό γιατί η σχέση μεταξύ οικονομίας και υγείας επηρεάζει την πρόληψη, τον προσυμπτωματικό έλεγχο, την επίσκεψη στο γιατρό, τη διάγνωση και τη θεραπεία του αρρώστου.
Η θέση του ατόμου στην οικονομική κρίση ως αρρώστου σηματοδοτεί πολλές φορές και την πορεία της νόσου από την οποία πάσχει ως την τελική της έκβαση.
Τα τελευταία δεδομένα στην Ελλάδα δείχνουν ότι οι πολίτες μας αποφεύγουν τις υπηρεσίες υγείας: δε συμμετέχουν – δε χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες – όχι λόγω χαμηλού εισοδηματος αλλά γιατί τα υποχρεωτικά τους έξοδα (χαράτσια, φόροι κλπ) είναι τόσο υπέρογκα και πιέζουν τόσο ασφυκτικά τον πολίτη, που συμμετοχή τους σε ιατρικούς ελέγχους και εξετάσεις “επί πληρωμή”.. φαντάζει πολυτέλεια.
Αυτό σημαίνει ότι ζούμε μια ανθρωποκεντρική κρίση του χώρου της Υγείας, στο επίκεντρο της οποίας βάλλεται από παντού ο ίδιος ο ασθενής στον υπέρμετρο βαθμό.
Γιατί ο Υγιής δεν έχει τα χρήματα για να συμμετέχει στην πρόληψη, ο Άρρωστος δεν έχει τα χρήματα να πληρώσει τη θεραπεία του, ο Αναρώνων δεν έχει χρήματα να πληρώσει την αποκατάστασή του.
Και στα τρία στάδια, οι ασφαλισμένοι συνειδητοποιούν ότι βάζουν το χέρι στην τσέπη όλο και πιο βαθειά σε μια πορεία χωρίς τέλος…και οι ανασφάλιστοι συνειδητοποιούν ότι η γραμμή που χωρίζει τη ζωή από το θάνατο γίνεται ακόμη πιο λεπτή όταν η τσέπη είναι άδεια. Πολλές φορές, η μόνη λύση που απομένει στο φτωχό είναι να κάνει «οικονομία» στο φάρμακό του και στην ιατρική εξέταση, μια οικονομία που στοιχίζει την ίδια του τη ζωή.
Το 2013 ζούμε κάθε μέρα που περνά, τις υγειονομικές ανισότητες σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό, όταν ο ασθενής καλείται να πληρώσει 3 και 4 φορές πάνω το «δωρεάν» εθνικό σύστημα υγείας.
Ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών καλεί τα μέλη του να συνεχίσουν να ασκούν το ιατρικό λειτούργημα έτσι όπως το διδάχτηκαν από τους ακαδημαϊκούς τους δασκάλους και το εφάρμοσαν στα πλαίσια του κώδικα ηθικής και δεοντολογίας που ορίζει η πανανθρώπινη δυαδική σχέση του θεράποντα γιατρού με τον ασθενή του.
Στην οικονομική κρίση που ζούμε, το ιατρικό σώμα καλείται να μην αφήσει κανέναν ασθενή να πεθάνει επειδή δεν έχει χρήματα. Η άσκηση της Ιατρικής είναι λειτούργημα χωρίς διακρίσεις
Παράλληλα, δηλώνουμε για ύστατη φορά, στο κατώφλι του 2013 η αναγκαιότητα οριστικής επίλυσης του μεγάλου αδιεξόδου για τους ανασφάλιστους ασθενείς, που πληγέντες από την οικονομική κρίση, αδυνατούν να νοσηλευθούν στο νοσοκομείο, να χειρουργηθούν, να ιαθούν από τον καρκίνο κα άλλες θανατηφόρες ασθένειες, γιατί απλά δεν έχουν τα χρήματα για να πληρώσουν τη νοσηλεία τους.
Θεωρούμε ότι σήμερα, περισσότερο από ποτέ, ότι η παρουσία μιας ισχυρής κοινωνικής συνοχής κρίνεται απαραίτητη. Άμεση προτεραιότητα είναι ένα Εθνικό Σχέδιο Πολιτικής της Υγείας χωρίς αποκλίσεις που θα προωθεί την ανάπτυξη υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, την ανάπτυξη του θεσμού οικογενειακού γιατρού, θα παρακολουθεί τους δείκτες υγείας, και θα διαμορφώνει πολιτικές πρόληψης και διαφύλαξης της δημόσιας υγείας με ελέγχους αξιολόγησης, με εξορθολογιστικούς μηχανισμούς, με ένα κοινωνικό κράτος που θα παρέχει τις
υπηρεσίες υγείας και θα επιβάλει τη φαρμακευτική δαπάνη στους πολίτες του βάσει αναγκών και βάσει εισοδηματικής πολιτικής.
Άμεση προτεραιότητα αποτελεί η θεσμοθέτηση της ιατρικής συνταγής ως το απαραίτητο φίλτρο ελέγχου της φαρμακευτικής περίθαλψης που θα πατάξει την πολυφαρμακία, θα μειώσει την ανθεκτικότητα των αντιβιοτικών και θα περιορίσει τις δαπάνες φαρμάκου στους χρήστες υγείας. Επίσης, καίριας σημασίας είναι η χάραξη εθνικής στρατηγικής πρόληψης μέσα από προγράμματα εμβολιασμού και δευτερογενούς πρόληψης καθώς και η αντιμετώπιση του ιατρικού πληθωρισμού μέσα από έναν άρτια δομημένο υγειονομικό χάρτη.
Απαιτείται ιδιαίτερη πρόνοια σε ευαίσθητους πληθυσμούς, όπως είναι τα άτομα με ειδικές ανάγκες, οι υπερήλικες, τα παιδιά, η οικογένεια. Η εκκλησία, οι διάφοροι σύλλογοι, φορείς, δωρητές πρέπει να εντείνουν το βήμα τους για παροχή βοήθειας. Πολιτεία, κοινωνικοί εταίροι και φορείς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα πρέπει να συνδράμουν έμπρακτα με περισσότερη συμμετοχή των ανώτερων οικονομικά στρωμάτων προς τα κατώτερα. Σοβαρές ασθένειες, όπως η φυματίωση, η ελονοσία, το AIDS, κλπ. πρέπει να τεθούν σε προγράμματα κλειδιά για περιορισμό της εξάπλωσης ιδίως στο παιδικό πληθυσμό.
Συμπερασματικά οι προσπάθειες πρέπει να ενταθούν, ώστε τα δυσμενή αποτελέσματα που θα έχουν οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην υγεία να ελαχιστοποιηθούν.